رابطه اعتباریات و تکوین از نظر آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای فلسفه دانشگاه باقر العلوم علیه السلام

چکیده

علامه‌طباطبایی مفاهیم اعتباری را در بحث‌های خود بسیار رواج داد. در تفسیر سخنان ایشان دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. آیت‌الله‌جوادی ‌آملی، یکی از شاگردان برجستۀ ایشان، به شرح و تکمیل دیدگاه علامه پرداخته است. در سخن ایشان، اعتباری گاهی صفت وجود و گاهی صفت مفهوم است. به‌نظر ایشان وجود و مفهوم اعتباری، ریشه و غایتی تکوینی و نفس‌الامری دارند و به‌تبع، خود آن‌ها هم تکوین و نفس‌الامر دارند؛ براین‌اساس، مفاهیم و گزاره‌های اعتباری محض یا اجتماعی هم گاهی نفس‌الامر و حقیقت دارند؛ به شرطی ‌که ریشه و غایت اعتبار در آن‌ها، حقیقی و نفس‌الامری باشد و یقین به این ریشه و غایت حاصل شده باشد؛ دراین‌صورت، گزارۀ اعتباری، ضرورت صدق و یقین دارد و بر این گزاره‌ها می‌توان برهان اقامه کرد. اگر ریشه و غایت اعتبار، حقیقی و یقینی نباشند، اعتبار نفس‌الامر ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ayatollah Javadi Amoli on the relation between the conventional and Genesis

نویسنده [English]

  • Hesam al-Din Sharifi
Ph.D. graduated from Baqir al-Olum University in Philosophy
چکیده [English]

Allameh Tabatabai became very popular in his discussions of conventional concepts. There are different views on how to interpret his words. Ayatollah Javadi Amoli, one of his most distinguished students, has described and completed the Allamah’s view. In his words, “conventional” is sometimes an attribute of existence and sometimes an attribute of concept. For him, the conventional existence and concept has a kind of genetic and noumenal origin, and consequently, it has a genesis and a noumenon. Accordingly, purely conventional or social concepts and propositions could have also their own noumenon or truth, provided that the root and the end of the convention is real and noumenal, and this origin is certain. In this case, the conventional proposition will necessarily be true and certain, and a rational argument can be made for these propositions. If the root and the end of the conventional are not true and certain, then it will not have a noumenal validity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the conventional
  • conventional concept
  • conventional existence
  • noumenon
  • certainty
جوادی آملی، عبدالله (1375)، فلسفه حقوق بشر، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1381)، صورت و سیرت انسان در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1383)، توحید در قرآن،‌ مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1384الف)، حیات حقیقی انسان در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1384ب)، فطرت در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1386الف)، رحیق مختوم، ج1 و ج2، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1386ب)، سرچشمه اندیشه، 5ج، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1386ج)، شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1386د)، شمس الوحی تبریزی، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1387الف)، دین شناسی، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1387ب)، عین النضاخ (تحریر تمهید القواعد)، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1387ج)، مبادی اخلاق در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1387د)، نسبت دین و دنیا، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1387د)، ولایت در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1388الف)، اسلام و محیط زیست، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1388ب)، روابط بین الملل در اسلام، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1388ج)، نسیم اندیشه، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1389الف)، تسنیم، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1389ب)، جامعه در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1389ج)، رازهای نماز، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1389د)، قرآن حکیم از منظر امام رضا، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(1389ه)، ولایت فقیه، مرکز نشر اسراء، قم.
جوادی آملی، عبدالله(بی‌تا)، سروش هدایت، ج 1 و 2، مرکز نشر اسراء، قم.
ملاصدرا (1981)، حکمة متعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
طباطبایی، محمدحسین (1385)، نهایه الحکمه، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، موسسه امام خمینی، قم.
طباطبایی، محمدحسین (1981)، حاشیه حکمة متعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، دار احیاء التراث العربی، بیروت.