اصل ترکیب معنا در اندیشه فارابی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه منطق دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس.

3 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

اصل ترکیب در معناشناسی، یکی از اصول مهم و مسئله‌آفرین است. مطابق این اصل، معنای عبارت‌های مرکب، براساس معنای اجزا و چگونگی ترکیب آن‌ها به‌دست می‌آید. بنابر ادله پیشینی برای این اصل، هر نظام معناشناختی باید تابع این اصل باشد. اگرچه معمول است پیشینۀ این اصل را به فرگه بازگردانند، جایگاه مهم اندیشمندان مسلمان، فراموش شده است. در این مقاله برآنیم با بررسی چهارچوب مفهومی مناسب برای اصل ترکیب، آن را در آثار فارابی واکاوی کنیم. در میان آثار فارابی اشاراتی ضمنی به ترکیب معنا وجود دارد. براین‌اساس، با تمایز تقریر معرفت‌شناختی و معناشناختی از اصل ترکیب و براساس رویکرد عمل‌گرایانه، سخنان فارابی را بررسی کرده‌ایم. به‌نظر می‌رسد فارابی دستِ‌کم به برخی تقریرهای اصل ترکیب پایبند است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compositionality in al-Farabi

نویسندگان [English]

  • bahaodin movahhed abtahi 1
  • lotfo allah nabavi 2
  • mohammad ali hojati 3
1
2
3
چکیده [English]

Compositionality is an important principle in new semantics. On this principle, the meanings of compound words are determined by the meaning of its parts and the way in which how to be composed. Every system of semantics must be compositional on a priory arguments of this principle. The history of the principle usually returned to Frege but the supreme status of Muslim thinkers has been forgotten. So al-Farabi as a great Muslim thinker is a good candidate. In the article, I tried to introduce a suitable conceptual framework in al-Farabi for research in compositionality. Then to separate epistemological compositionality from semantic one and based on pragmatic approach, we study al-Farabi's speaks. It seems that al-Farabi accepts at least some of explanations of compositionality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • compositionality
  • semantics
  • al-'Farabi
  • substitution
  • Meaning

مراجع

ارسطو (1378)، ارگانون. ترجمۀ دکتر شمس‌الدین ادیب سلطانی، نگاه، تهران.
فارابی (1408)، المنطقیات، مکتبه آیت‌اللّه المرعشى، قم.
ــــــ (1996)، احصاء العلوم، مکتبه الهلال، بیروت.
Carnap, R. (1947) Meaning and Necessity, University of Chicago Press, Chicago.
Gamut, L. (1991) Logic, Language and Meaning, University of Chicago Press, Chicago.
Hodges, W. (2001) “Formal Features of Compositionality”, Journal of Logic, Language and Information, vol. 10, pp. 7-28.
Houben, J. (1997) “The Sanskrit Tradition”. In W. v. Bekkum et al. (ed.), The Sanskrit Tradition, vol. 82, John Benjamin, Amsterdam, Philadelphia.
Jonsson, M. L. (2008) On Compositionality; Doubts about the Structural Path to Meaning, Lund University, Lund.
Szabo, Z. (2000) Problems of Compositionality, Routledge, London.
Zadrozny, W. (1994) “From Compositional to Systematic Semantics”, Linguistics and Philosophy, vol. 17, pp. 329-342.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار