تبیین تمثیل دوم (اصل علیت) در نقد عقل محض

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد دانشگاه تهران پردیس فارابی

2 مدیرگروه فلسفه دین دانشگاه تهران پردیس فارابی

چکیده

به فراخور مناقشاتِ جریانِ عینی‌سازیِ مفهوم ذهنی علیت، توجه کانت به اصل علیت جلب شد؛ پرسشی که همواره در امتداد تردیدهای فیلسوفان دورۀ مدرن دربارۀ دوگانگیِ نفس و بدن وجود داشته است. فیلسوفانی همچون هیوم، که یکی از تأثیرگذاران بر اندیشۀ کانت بود، مسیر علیت را در ذهن متوقف کردند تا خارج و وقایع بیرونی را از رابطۀ ضروریِ علّی محروم کنند؛ اما کانت تلاش کرد اصل علیت را در واقعیت پدیداری پیاده کند و ضرورت برگشت‌ناپذیر توالیِ پدیدارها را با تمثیل تجربی اثبات کند. تمثیل تجربی، یعنی راهی که بدان، تصورات پدیدارها، که هرآینه رابطۀ متوالی و متعاقب متعلق تجربۀ ممکن‌اند، با قاعده‌ای کلی و ضروری، محکم و برگشت‌ناپذیر شوند. کانت باتوجه‌به صورت ادراک زمان، که امکان پدیداریِ اشیا بر آن متکی است، و پُر بودنِ زمان، یعنی عدم امکانِ حصول پدیدار بدونِ سبقت پدیدار پیشین، علیت را قاعده‌ای ساخت که این رابطه را خلل‌ناپذیر کند.    

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Explanation of Second Analogy (Principle of Causality) in Critique of Pure Reason

نویسنده [English]

  • mohammadhadi hazeri 1
1
2
چکیده [English]

Kant's attention to the causality is due to conflicts of processes of objectification in subjective concept of causality. The question has always been along the doubts of philosophers in modern era about the duality of body and soul. Philosophers such as Hume - one of the influential persons on Kant's thought - limited causality in mind in so far as denied the causal necessary relationship in external events. But Kant tried to implement causality in the reality of phenomenal objects, and by the help of experimental analogy, confirmed the necessity of irreversible succession of phenomena. Experimental analogy, the way in which the images of phenomena belong to the possible experience as consecutive relationship, becomes firm and irreversible by a universal and necessary rule. Given the perception form of time in which the possibility of appearance of objects consists and given the filling with time (i.e. it is not possible coming one phenomenon without overtaking previous phenomenon), Kant makes the causality as the invincible relationship.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • time
  • phenomena
  • rule
  • principle of causality
  • irreversible

مراجع

  1. فارسی:

    1. کانت، ایمانوئل (1383)، سنجش خرد ناب، ترجمۀ میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، انتشارات امیرکبیر، تهران، ویراست دوم.
    2. بخشایش، رضا (1388)، علیت از نظر کانت، بوستان کتاب، قم، چاپ دوم.
    3. حجت، مینو (1384)، «کانت و علیت به عنوان امری پدیداری، فرآیندی و پیاپی»، حکمت و فلسفه، سال اول، ش 1، ص 27-60.
    4. عبداللهی، محمدعلی (1384)، «علیت در نظام فلسفی کانت»، اندیشه‌های فلسفی، سال اول، ش 2، ص 97 ـ 115.

    انگلیسی:

    1. Bird, Graham (2006), A Companion to Kant, First Published, USA: Blackwell.
    2. Ewing, A. C. (1938), A Short Commentary on Kant`s Critique of Pure Reason, Chicago: University of Chicago Press.
    3. _____ (1969), Kant's Treatment of Causality, USA: Archon Books
    4. Kant, Immanuel (1998), Critique of Pure Reason, edited [and translated] by Paul Guyer & Allen W. Wood, First published, New York: Cambridge University Press.
    5. Smith, N. Kemp (2003), A Commentary to Kant's "Critique of Pure Reason", New York: Palgrave Macmillan.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار