صورت‌بندی روش تأویل و تأثیر آن بر علوم اجتماعی با تأکید بر اندیشه آیت‌الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فلسفه علوم اجنماعی دانشگاه باقرالعلوم ع

2 دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

روش تأویل براساس حکمت متعالیه، ویژگی‌های خاصی دارد. این روش وقتی برای فهم پدیده‌های اجتماعی به‌کار می‌رود، توصیفی عمیق از آنها عرضه می‌کند. هدف این نوشتار صورت‌بندی روش تأویل براساس حکمت متعالیه و با تأکید بر آراء آیت الله جوادی آملی است. در این مقاله پس از اشاره به مبانی و مراحل روش تأویل براساس حکمت متعالیه، به تبیین "تأویل وجودی" و "تأویل مفهومی" پرداخته و دو مرحلۀ "خرق حجاب" و "بازگشت به اصل" برای رسیدن به چهره باطنی پدیده‌ها بیان می‌شود. یافته‌های این پژوهش چنین است: «دانشمند علوم اجتماعی با به‌کارگیری این روش پس از خرق حجاب‌های فهم پدیدۀ اجتماعی، به اصل و چهرۀ باطنی آنها که همان نماد و نشانه بودن است می‌رسد»؛ «چهرۀ باطنی پدیده‌های اجتماعی، نشانه‌ها و نمادهایی هستند که اسما و صفات الهی را در صحنۀ اجتماعات انسانی و روابط حاکم بر آنها نشان می‌دهند»؛ نتیجه اینکه، فهم پدیده‌های اجتماعی، اعم از حقیقی و اعتباری، جز در پرتو فهم اسماء الهیِ حاکم بر آن‌ها امکان‌پذیر نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Explanation of the Interpretation Method and its Influence over Social Sciences with an Emphasis on Ayat Allah Javadi Amoli’s Thoughts

نویسندگان [English]

  • Reza Mollaie 1
  • Hamid Parsaniya 2
1 Ph.D. Student in Philosophy of Social Sciences, Baqir al-Olum University
2 Associate Professor, Tehran University
چکیده [English]

The interpretation method in Transcendent Theosophy has some properties that when applied to social phenomena give an especial description of them. Indicating the fundamentals of interpretation method in Transcendent Theosophy, we will explain two kinds of interpretation, that is, existential and conceptual interpretations. Then we will formulate the stages of interpretation method according to Transcendent Theosophy and show how each kind of interpretations go through two stages to reach the inner face of the phenomena: breaking the veil and turning back to the origin. Applying this method to understand the social phenomena involves that the social scientist after breaking the veil get through to the inner face of the social phenomenon. In the light of this method, it becomes clear that the inner face of the social phenomena are their being sing, symbol, and Ayah. Social phenomena in their Inner faces are signs and symbols that show the names and attributes of the divinity in the scene of human communities and their relations. So, understanding the social phenomena, real or value-dependent, will be feasible only in the light of the divine names dominating them.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretation Method
  • veil
  • origin
  • Inner Face
  • Social Sciences
آشتیانی، جلال‌الدین (1375)، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
ابن‌عربی (1375)، فصوص‌الحکم با شرح قیصری، علمی و فرهنگی، تهران.
ایزوتسو، توشیهیکو (1385)، صوفیسم و تائویسم، ترجمه: محمدجواد گوهری، روزنه، تهران.
جوادی آملی، عبدالله (1382)، سرچمشۀ اندیشه، اسراء، قم.
ــــــــ (1383الف)، بنیان مرصوص، اسراء، قم.
ــــــــ (1383ب)، سرچمشۀ اندیشه، اسراء، قم.
ــــــــ (1384)، معرفت‌شناسی در قرآن، اسراء، قم.
ــــــــ (1386الف)، تسنیم، اسراء، قم.
ــــــــ (1386ب)، رحیق مختوم، اسراء، قم.
ــــــــ (1386ج)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، اسراء، قم.
ــــــــ (1387)، تحریر تمهید القواعد، اسراء، قم.
ــــــــ (1389)، توحید در قرآن، اسراء، قم.
چیتیک، ویلیام (1391)، معرفت‌شناسی و هرمنوتیک از منظری عرفانی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
صدرالمتألهین (1363)، مفاتیح‌الغیب، مقدمه و تصحیح: محمد خواجوی، موسسه تحقیقات فرهنگی، تهران.
ــــــــ (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
طباطبایی، محمدحسین (1416)، نهایه‌الحکمه، موسسه النشر الاسلامی، قم.