ماهیت و مختصات نظریه « ولادت معنوی» در اندیشه صدرالمتألهین با تأکید بر تقریر علامه جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 * دانش آموخته سطح چهارحوزه علمیه قم.

2 دانش آموخته سطح چهار مرکز تخصصی شیعه‎شناسی حوزه علمیه قم.

چکیده

انسان در نظام معرفتی عرفا و برخی از حکما، دارای دو نوع ولادت شمرده شده است. یکی ولادت صوری که آغازش بعد از تولد طبیعی انسان است و دیگری «ولادت معنوی» است که در اندیشه عارفان، پس از «مرگ اختیاری» حاصل می‎شود. صدرالمتألهین از جمله حکیمانی است که به تبیین دقیق ماهیت، دلیل و مراحل حصول «ولادت معنوی» پرداخته و علامه جوادی آملی به عنوان فیلسوف مکتب حکمت متعالیه، تقریر منحصر به فردی از اندیشه او در این مسئله ارائه کرده است. هدف پژوهش، شناخت اندیشه صدرالمتألهین در مسئله ولادت معنوی با تأکید بر تقریر علامه جوادی آملی است. روش پژوهش تحلیلی- توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه‎ای است. یافته‎ها بر وجود تفاوت‎ میان تبیین صدرالمتألهین با سخن عارفان حکایت دارد. بر اساس اندیشه صدرالمتألهین، حقیقت ولادت معنوی عبارت است از وصول به مرتبه جامع انسانی یا همان اتحاد با انوار قدسی و عالم عقول. وی حصول ولادت معنوی را با قدم گذاردن در مسیر حیات معنوی؛ در گرو مرگ اختیاری (جنبه سلبی) و حصول اخلاقیات با ریاضت‎های شرعی (جنبه ایجابی) در شش مرحله، ممکن می‎داند. انسان سالک با پشت ‎سر‎ گذاشتن این مراحل شش‎گانه، از عالم ماده به عالم عقول راه ‎می‎یابد و مقاماتی چون خلع بدن، دریافت علم لدنی، دستیابی به مقام جمع را کسب می‎کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the theory of "spiritual birth" in Mulla Sadra's thought with an emphasis on the interpretation of Allameh Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • Mostafa Zamiri 1
  • Morteza Zamiri 2
1 Agraduate of the fourth level of Qom seminary.
2 Agraduate of the fourth level of the specialized center of Shia studies of Qom seminary
چکیده [English]

In the knowledge system of mystics and some sages, human beings are considered to have two types of birth. One is the physical birth that begins after the natural birth of a human being, and the other is the "spiritual birth" that, according to mystics, occurs after "voluntary death". Sadrul Mutalahin is one of the sages who explained the nature, reason and stages of achieving "spiritual birth" in detail, and Allameh Javadi Amoli, as a philosopher of the school of transcendental wisdom, has presented a unique interpretation of his thought on this issue. The aim of the research is to know the thought of Sadrul Mutalahin on the issue of spiritual birth with emphasis on the interpretation of Allameh Javadi Amoli. The research method is analytical-descriptive using library resources.
The findings indicate the existence of a difference between the explanation of Sadr al-Mutalahin and the words of mystics. According to the thought of Sadr al-Mutalahin, the truth of spiritual birth is the result of attaining the universal status of a human being, or the union with the holy lights and world of intellects. He achieved spiritual birth by stepping on the path of spiritual life; He considers it possible to depend on voluntary death (negative aspect) and to achieve morality through religious austerities (positive aspect) in six stages. By going through these six stages, a seeker passes from the world of matter to the world of intellects, and acquires positions such as taking off the body,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sadr al-Mutalahin
  • spiritual birth
  • optional death
  • Allameh Javadi Amoli
  • scholar of intellect. ​
  1. قرآن کریم.
  2. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1381)، الاشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب.
  3. ابن عربی، محمد بن علی (1422)، تفسیر ابن عربی (تأویلات عبد الرزاق)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  4. انجیل یوحنا (ترجمه) (2014)، لندن: سازمان مقدس کتاب تثلیثی.
  5. آلوسی، محمود بن عبدالله (1416-1415)، روح المعانی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
  6. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371)، المحاسن، تصحیح: جلال الدین محدث، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  7. بلخی، جلال‎الدین محمد (1375)، مثنوی معنوی، تهران: راستین.
  8. بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418)، انوار التنزیل و اسرار التأویل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  9. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (1410)، غرر الحکم و درر الحکم، تصحیح: سید مهدی رجائی، قم: دار الکتاب الاسلامی.
  10. جوادی آملی، عبدالله (1394)، تحریر ایقاظ النائمین، قم: اسراء.
  11. زمخشری، محمود بن عمر (1407)، الکشاف، بیروت: دارالکتب العربی.
  12. سهروردی، شهاب الدین یحیی (1355)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق (المشارع و المطارحات)، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران.
  13. سهروردی‌، عمر بن‌ محمد (1427)، قاهره: عوارف المعارف.
  14. سید رضی، محمد بن حسین بن موسی (1379)، نهج البلاغه، با ترجمه و شرح: فیض الاسلام، تهران: فقیه.
  15. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1361)، ایقاظ النائمین، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  16. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1363)، مفاتیح الغیب، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  17. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1383)، شرح اصول الکافی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  18. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1981)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، تعلیقه: سید محمدحسین طباطبایی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  19. طوسی، نصیر الدین محمد بن محمد (1377)، شرح الاشارات و التنبیهات، تهران: دفتر نشر کتاب.
  20. قیصری، داود بن محمود (1381)، رسائل القیصری، تصحیح: سید جلال الدین
    آشتیانی، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
  21. کاشانی، عزالدین محمود بن علی (1394)، مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة، تهران: سخن.
  22. لاهیجی، محمد بن یحیی (1313)، مفاتیح الاعجاز، بمبئی: ملک‌الکتاب.
  23. مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی (1403)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.