تحلیل و بررسی عینیت و مثلیت ابدان اخروی با ابدان دنیوی از منظر صدرالمتالّهین با تقریر آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان،تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف اسلامی قم.

چکیده

از مهمترین اصول اسلامی، مسأله معاد است و از مسائل مهم در کیفیت معاد، روحانی یا جسمانی بودن آن است که از منکران تا مثبِتان عقلانی یا وحیانی طرفدارانی دارد. یکی از چالش‎های مهم در معاد جسمانی، اینهمانی و عینیت ابدان است. هدف پژوهش حاضر، که با استفاده از گردآوری داده‎های پژوهشی اسنادی و کتابخانه ای انجام شده و از روش تحلیلی- توصیفی بهره گرفته است، تبیین و توصیف دو رویکرد عینیت و مثلیت در رابطه ابدان اخروی با ابدان دنیوی و تحلیل منظر صدرالمتالّهین شیرازی با تقریر آیت‌الله جوادی آملی –دام ظله- در این چالش است. پرسش پژوهش این است که تناسب ابدان اخروی محشور در قیامت، با ابدان دنیوی، چیست و نظر نهایی صدرالمتالهین شیرازی - با توجه به اختلاف محتوایی متون- چه می‎باشد؟ یافته‎ها حکایت از آن دارد مرحوم صدرالمتالّهین با استفاده از اصول فلسفی خود در حکمت متعالیه اثبات می‎کند همانگونه که احکام و اوصاف دنیا با آخرت متفاوت است همینطور ابدان محشور در آخرت با ابدان موجود در دنیا تغایر دارند لذا اگر مراد از اینهمانی ابدان، تشخّص انسان باشد عینیت ثابت و مستدلّ است واگر مراد، حفظ بدن عنصری در آخرت باشد، عینیت محال و بلکه مثلیت بین ابدان اخروی با دنیوی ثابت خواهد بود و آیت‌الله جوادی آملی نیز با تبیین رابطه نفس و بدن و بیان مختصّات آخرت و مستدلّ بودن عقلانی معاد جسمانی، بر همین یافته صدرایی تأکید دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing and examining the objectivity and equality of the afterlife with the worldly life from the perspective of Sadr al-Maltahin with the narration of Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • Ahmad Emdadi 1
  • Saed Resalati 2
1 Department of Theology Education, Farhangian University.Tehran, Iran
2 . PhD in the theoretical foundations of Islam; University of Islamic Education, Qom.
چکیده [English]

One of the most important spiritual or physical issues is resurrection.One of the most important challenges in physical resurrection is the identity and objectivity of eternity.The aim of the current research, which was conducted by collecting documentary and library research data and using the analytical-descriptive method, is to explain and describe the two approaches of objectivity and likeness in the relationship between the afterlife and the worldly life and the analysis of Sadr al-Maltahin Shirazi's landscape with narration. Ayatollah Javadi Amoli - Dam Zaleh - is in this challenge. The question of the research is, what is the compatibility of the afterlife with the worldly eternity, and what is the final opinion of Sadrul Matalhin Shirazi - considering the difference in the content of the texts? The findings indicate that the late Sadr al-Matallahin proves by using his philosophical principles in the transcendental wisdom that just as the rules and attributes of this world are different from the hereafter, so also the eternity in the hereafter is different from the eternity in this world. Being a human being, objectivity is fixed and justified, and if the intention is to preserve an elemental body in the afterlife, objectivity is impossible, but the sameness between the hereafter and the worldly life will be fixed, and Ayatollah Javadi Amoli also explained the relationship between the soul and the body and expressed the coordinates of the afterlife and rationality. The resurrection of the body emphasizes the same finding of Sadraei.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sadr al-Maltahin
  • Javadi Amoli
  • identity
  • objectivity
  • sameness
  • otherworldly body
  • worldly body

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. ابن اثیر جزری، عزّ الدین، (1367)، النهایة فی غریب الحدیث، قم، مؤسّسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
  3. ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبد الله، (1371)، المباحثات، مقدمه و تحقیق از محسن بیدارفر، قم‏‏: انتشارات بیدار.
  4. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تهران: دانشگاه تهران.
  5. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1383)، الاضحویه فی المعاد، تحقیق حسن عاصی، تهران: شمس تبریزی.
  6. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1404ق)، الشفا، تصحیح سعید زاید، قم: کتابخانه‌ آیت‌الله مرعشی.
  7. ــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1400ق)، رسائل ابن سینا، قم: انتشارات بیدار.
  8. امدادی، احمد، (1399)، «مولفه‎های فلسفی صدرالمتالّهین شیرازی در اثبات عقلانی معاد جسمانی»، پژوهش نامه حکمت و فلسفه اسلامی، دوره 8، شماره 15،، صص5-25.
  9. ایجی، میر سیدشریف، 1325 ق، شرح المواقف، تصحیح بدرالدین نعسانی، قم، الشریف الرضی.
  10. پویان، مرتضی، (1388)، معاد جسمانی در حکمت متعالیه، قم، مؤسّسه بوستان کتاب.
  11. پیر مرادی، محمد جواد، (1383)، تابستان، مبانی نظری معاد جسمانی از دیدگاه ملاصدرا، خردنامه صدرا، شماره 36، صص 74 تا 93.
  12. تفتازانی، سعدالدین، 1409 ق، شرح المقاصد، مقدمه و تحقیق و تعلیق از دکتر عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی.
  13. جوادی، عبدالله، (1387ش)، تفسیر موضوعی قرآن کریم (سیره رسول اکرم6، محقق: واعظی محمدی، حسن، بی جا، مرکز.
  14. جوادی، عبدالله، (1386)، سرچشمه اندیشه، تحقیق از رحیمیان عباس، قم، چاپ پنجم، مرکز
  15. ـــــــــــــ، (1386)، سرچشمه اندیشه، تنظیم از ابوالحسن محمد، قم،مرکز نشر اسرا؛
  16. ـــــــــــــ، (1389)، تسنیم، محقق: قدسی، احمد، چاپ پنجم، نشر اسرا، قم.
  17. ـــــــــــــ، (1387)، نسیم اندیشه، دفتر دوم، محقق: صادقی، سیدمحمود، قم، مرکز نشر اسرا،
  18. ـــــــــــــ، (1389)، تسنیم، محقق: شفیعی، حسین، و فراهانی، محمد، چاپ اول، قم، مرکز نشر اسرا.
  19. ـــــــــــــ، (1388) تفسیر موضوعی قرآن کریم، جلد 4 (معاد در قرآن ج 1)، محقق: زمانی قمشه ای، علی، قم، نشر اسرا.
  20. ـــــــــــــ، (1397)، تسنیم، محقق: اشرفی، حسین، چاپ اول، قم، نشر اسرا.
  21. حلی، حسن بن یوسف، (1360)، کشف الفوائد، تبریز، مکتب اسلام.
  22. ـــــــــــــــــــــ، (1399 ق)، کشف المراد فی تجرید الاعتقاد، قم، مکتبة المصطفوی.
  23. ـــــــــــــــــــــ، (1407 ق)، نهج الحق و کشف الصدق، قم، دار الهجره.
  24. سبحانی، جعفر، (1412ق)، الالهیّات علی هدی الکتاب و السنّة و العقل، ج4، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
  25. سبزواری (محقّق)، ملاهادی، (1369)، شرح المنظومه، تصحیح حسن حسن زاده آملی، قم: نشرناب.
  26. صدرالمتألهین شیرازى ‏، محمد بن ابراهیم، (1354)، مبدأ ومعاد، انجمن حکمت و فلسفه، ایران، تهران.
  27. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1381)، زاد المسافر، با شرح سید جلال الدّین آشتیانی، دفتر تبلیغات اسلامى‏، قم‏، سوم‏.
  28. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1360)، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق از سید جلال الدین آشتیانى‏، مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
  29. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1361)، العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى‏، تهران، انتشارات مولى‏.
  30. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1387)، المظاهر الالهیة فى اسرار العلوم الکمالیة، مقدمه، تصحیح و تعلیق از سید محمد خامنه‏اى‏، تهران، بیناد حکمت صدرا.
  31. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1981م)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة، سوم، بیروت، دار احیاء تراث.
  32. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1422ق)،شرح الهدایة الاثیریّة، با تصحیح محمد مصطفی فولادکار، بیروت: مؤسّسه التاریخ العربی.
  33. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1363)، مفاتیح الغیب‏، مقدمه و تصحیح از محمد خواجوى‏، تهران: موسسه تحقیقات فرهنگى‏،
  34. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1366)، تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
  35. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، (1378)، المظاهر الالهیه، تهران، بنیاد حکمت صدرا.
  36. طباطبائی (علّامه)، محمد حسین، (1378)، نهایه الحکمة، تصحیح و تعلیقه غلامرضا فیاضی،جلد 1، غلامرضا، قم، مؤسّسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  37. ــــــــــــــــــــــــــــ، نهایه الحکمة، (1380)، تصحیح و تعلیقه غلامرضا فیاضی، جلد 2، قم: مؤسّسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) .
  38. طوسی، نصیرالدّین، (1374)، آغاز و انجام، مقدمه، شرح و تعلیقات از آیت‌الله حسن‌زاده آملی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  39. عمید، حسن، (1360)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
  40. فیض کاشانی، ملامحسن، (1375)، اصول المعارف، تعلیقه و تصحیح از سید جلال الدّین، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  41. قریشی، سید علی اکبر، (1371)، قاموس قرآن، قم، دار الکتب الاسلامیة.
  42. کلینى، محمد بن یعقوب ‏، (1407 ق)، الکافی با تصحح: غفّارى على اکبر و آخوندى، محمد، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  43. مدرّس طهرانی، آقاعلی، (1378)، مجموعه مصنّفات حکیم مؤسّس، با مقدمه، تصحیح و تحقیق محسن کدیور، تهران، اطلاعات.
  44. مروارید، حسین‌علی، (1418ق)، تنبیهات حول المبدأ و المعاد، مشهد، آستان قدس رضوی.
  45. مصباح یزدی، محمدتقی، (1388)، آموزش فلسفه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل.
  46. مصطفوی، حسن، (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  47. میرداماد، محمدباقر، (1380)، جذوات و مواقیت، تصحیح و تعلیق از علی اوجبی، تهران، میراث مکتوب.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار