«اصل واقعیت» و جایگاه معرفت‌شناختی آن در اندیشه آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

چکیده

< p class="a" dir="RTL">«اصل واقعیت» در دیدگاه آیت­الله جوادی آملی قضیه بدیهی اوّلی است. با توجه به جایگاه قضیه بدیهی اوّلی در بنای معرفت، شناخت مصادیق آن در معرفت‎شناسی، مهم و اثرگذار است. این مقاله، برپایه روش کتابخانه‎ای در گردآوری اطلاعات به همراه تحلیل عقلی، «اصل واقعیت» را در اندیشه استاد جوادی آملی شناسانده است. در این تحقیق، مفاد «اصل واقعیت» و چرایی بدیهی اولی بودن آن تبیین و منشأ ادراک «اصل واقعیت» نمایانده شده است؛ سپس برای شناساندن فراگیرترِ ارزش معرفت‎شناختیِ این اصل، نسبت آن با «اصل امتناع تناقض» از منظر آیت­الله جوادی آملی بررسی شده است. این پژوهش نشان داده است که بداهت «اصل واقعیت» به معنای بداهت تحقق واقعیت یا وجود مطلق در خارج نیست، ازاین‎رو افزون‎بر یافت‎های معرفت شناختی، در ساحت هستی­شناسی نیز نتایج اثرگذاری فراهم‎آورده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The "Principle of Reality" and its Epistemological Position in Ayatollah Javadi Amoli''''s Thought

نویسنده [English]

  • Hosein Alimohamadi
دانش آموخته دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
چکیده [English]

< p >Abstract
In Ayatollah Javadi Amoli''s view, the "principle of reality" is the first self-evident proposition. Given the position of the first self-evident theorem in the construction of epistemology, it is important to recognize its epistemological instances. This article, based on a library-based method of information gathering with rational analysis, has identified the "principle of reality" in Ayatollah Javadi Amoli''s thought. The next step explains why it is self-evident first, then reveals the origin of the perception of the "principle of reality" and examines its relation to the "principle of contradiction" in order to further understand the epistemological value of this principle. This research has shown that the manifestation of the "principle of reality" does not mean the manifestation of reality or the absolute existence of the outside, so that in addition to the epistemological findings, the ontological field has also provided effective results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-evident
  • principle of reality
  • Principle of Refusal to Conflict
  • absolute existence

مراجع

منابع
جوادی آملی، عبدالله (1383)، توحید در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ جلد 2)، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1384الف)، تبیین براهین اثبات خدا، تحقیق: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1384ب)، فطرت در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ جلد 12)، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1384ج)، معرفت‏شناسی در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن کریم؛ جلد 13)، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386الف)، رحیق مختوم، جلد 1-1، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386ب)، رحیق مختوم، جلد 1-2، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386ج)، رحیق مختوم، جلد 1-4، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386د)، رحیق مختوم، جلد 1-5، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386ه)، رحیق مختوم، جلد 2-2، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1386و)، سرچشمه اندیشه، ج3، تحقیق: عباس رحیمیان محقق. اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1387الف)، دین‌شناسی، تحقیق: محمدرضا مصطفی‎پور، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1387ب)، عین نضاخ (تحریر تمهید القواعد)، تحقیق حمید پارسانیا، 3 جلد، اسراء، قم.
13. ـــــــــــــــــــ (1387ج)، فلسفه صدرا، ج 2، تحقیق محمدکاظم بادپا، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1388الف)، فلسفه صدرا، ج1، تحقیق محمدکاظم بادپا، اسراء، قم.
15. ـــــــــــــــــــ (1388ب)، شمس‎الوحی تبریزی، تحقیق علی‎رضا روغنی موفق، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1389الف)، تسنیم، ج13، تحقیق: عبدالکریم عابدینی. اسراء، قم.
17. ـــــــــــــــــــ (1389ب)، تفسیر انسان به انسان، تحقیق: محمدحسین الهی‎زاده، اسراء، قم.
18. ـــــــــــــــــــ (1389ج)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، تحقیق احمد واعظی، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (1396)، رحیق مختوم، ج20، تنظیم و تدوین: حمید پارسانیا، اسراء، قم.
20. ـــــــــــــــــــ (بی‎تا الف)، رحیق مختوم، بخش اول از جلد ششم(6-1) (نشر داخلی)، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (بی‎تا ب)، رحیق مختوم، بخش دوم از جلد ششم (6-2) (نشر داخلی)، اسراء، قم.
22. ـــــــــــــــــــ (بی‎تا ج)، شرح فصوص الحکم، ج1 (نشرداخلی)، اسراء، قم.
ـــــــــــــــــــ (بی‎تا د)، شرح فصوص الحکم، فص یوسفی و هودی (نشر داخلی)، اسراء، قم.
24.حلى، حسن بن یوسف (1371)، الجوهر النضید، 1جلد، انتشارات بیدار، قم.
25.رازى، قطب الدین (بی‎تا)، شرح مطالع الانوار فى المنطق، 1جلد، انتشارات کتبى نجفى، قم.
26.سبزوارى (1369)، شرح المنظومة، 5جلد، نشر ناب – تهران.
صدرالدین شیرازی (صدرالمتألهین)(1981)، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، 9جلد، دار احیاء التراث – بیروت.
28.طباطبایی، محمد حسین (1981)، تعلیقه اسفار، در صدرالدین شیرازی، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، 9جلد، دار احیاء التراث – بیروت.
29.______________ (1430)، نهایة الحکمة (تعلیقه زارعى سبزوارى)، 2جلد، مؤسسه نشر اسلامی، قم.
طوسی، نصیر الدین (1375)، شرح الاشارات و التنبیهات، 3جلد، نشر البلاغة، قم. 
دوفصلنامه علمی پژوهشی حکمت اسرا
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 33
بهار و تابستان 1398
صفحه 5-28

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار