%0 Journal Article %T نیاز انسان به تخصص‌های علمی و معرفتی در فهم لایه های باطنی و عمیق قرآن %J دوفصلنامه علمی پژوهشی حکمت اسرا %I پژوهشگاه علوم وحیانی معارج %Z 2383-2916 %A رمضانی, حسن %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 13 %N 2 %P 5-35 %! نیاز انسان به تخصص‌های علمی و معرفتی در فهم لایه های باطنی و عمیق قرآن %K قرآن کریم %K مراتب فهم %K تفسیر ظاهری %K تفسیر باطنی %K تخصص‌های علمی و معرفتی %R %X چگونگی فهم و تفسیر قرآن و نیز میزان فهم انسان‌ها از این کتاب الهی، همواره برای قرآن‌پژوهان دغدغه‌ای جدی بوده است. یکی از این مسائل، بررسی ضرورت یا عدم ضرورت تخصص‌های علمی و معرفتی در فهم عمیق و کامل قرآن کریم است. مسئله این مقاله آن است که آیا برای فهم کامل قرآن ـ خصوصا لایه های باطنی و عمیق آن ـ به تخصص‌های علمی و معرفتی نیاز هست یا نه؟ ادعای مقاله آن است که فهم و تفسیر این کتاب مقدس در سطوح مختلفی امکان‌پذیر است و انسان‌ها متناسب با مراتب علمی و عرفانی مختلفی که دارند، در فهم معارف قرآن نیز مختلف‌اند. از سوی دیگر، بسیاری از مفاهیم و آیات قرآنی تنها با تفسیرهای ظاهری تبیین‌پذیر نیست بلکه می‌بایست با بهره‌گیری از تخصص‌های علمی و شهودهای باطنی به فهم عمیق‌تری از آنها دست یازید. در آیات قرآنی به چهار مرتبۀ «هُدًى لِّلنَّاسِ»، «مَا یعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ»، «هُدًى لِّلْمُتَّقِینَ» و «لَّا یمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ» اشاره شده است که با چهار مرتبۀ فهم قرآن در روایات پیشوایان معصوم (ع)، یعنی مرتبه ظهر، مرتبه بطن، مرتبه حدّ و مرتبه مطّلع قابل تطبیق است؛ نیز در برخی روایت‌ها چهار وجه «عبارات»، «اشارات»، «لطائف» و «حدائق» برای قرآن در نظر گرفته شده است که عبارت به ظاهر قرآن، اشارت به باطن قرآن، لطائف به حدّ قرآن و حقائق نیز به مطّلع قرآن تطبیق می‌کند. نتیجه اینکه با توجه به وجود مراتب چهارگانه در فهم قرآن کریم، برای فهم کامل مراتب این کتاب مقدس، تجهیز به تخصص‌های علمی و معرفتی ضرورت دارد. %U https://hikmat.isramags.ir/article_155415_e0ef3898f2324498c215ecfd069a0a71.pdf