تبیین عقلانی فنا در عرفان اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

عارفان در مسیرسلوک الی الله، منازل و مقاماتی را پشت سر می‌نهند که فهم آنها برای غیر اهل عرفان، خالی از صعوبت نیست. به همین دلیل اغلب متفکران می‌کوشند تا با تکیه بر مبانی فکری و نظری خویش، تبیین (explanation) یا توضیحی فهم‌پذیر از حالات و تجربه‌های عرفانی به دست دهند. اما توفیق این تبیین‌ها کاملا تحت تأثیر قوت و توانمندی مبانی مذکور قرار دارد. یکی از مقامات عرفانی که فهم خردپسند آن برای غیر اهل عرفان بسیار دشوار بوده و به همین دلیل نظریه‌های مختلفی در تبیین آن مطرح شده است، مقام یا حال «فنا» است. دستاوردهای مختلف علمی و فلسفی، دستمایه‌های درخوری برای تبیین فنا در اختیار می‌نهند که در جای خود ارزشمندند, اما این نوشتار کوشیده است تا نشان دهد تنها تبیین موفق در این مسئله، تبیینی است که بر پایهٴ اصول حکمت متعالیه و عرفان نظری ارائه شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rational Explanation of Annihilation in Islamic Mysticism

نویسنده [English]

  • Abolfadhl Kiyashemshaki
چکیده [English]

In their spiritual journeys, mystics should travel through different stages in which they gain mystical experiences some of which can hardly be expressed to others. Elaborating the spiritual state of annihilation (fanaʾ), this paper attempts to show how understanding this state is difficult and controversial in Islamic mysticism. The author attempts to discuss different aspects of this phenomenon and demonstrate that the only mystical school which has had any success in explaining the reality of fanaʾ is the school of Transcendent Philosophy.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • annihilation
  • mysticism
  • intellectual explanation
  • theoretical mysticism
  • Transcendent philosophy