حقیقت بداء از نظر ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد دانشگاه قم

2 استادیار دانشگاه قم.

چکیده

بداء از آموزه‌های قطعی و مسلم شیعی و از دیرباز کانون دیدگاه‌ها و مباحث مختلف فلسفی و کلامی بوده است. صدرالمتألهین راه‌حل جدیدی برای مسئلۀ بداء یافت. او حصول بداء را برای خداوند در عالم مثال می‎داند. در اندیشۀ وی، عالم مثال مطابق هفت‌آسمان قرآن است که موطن ملائکۀ عماله است؛ چون هفت‌آسمان قرآن یکی از موطن‎های امری خداوند و فعل موطن‎های امری، فعل خداوند است؛ ازاین‌رو بداء که در این موطن و برای ملائکۀ عماله رخ می‌دهد، به خداوند متعال نسبت داده می‎شود. در این مقاله، دیدگاه ملاصدرا را دربارۀ بداء در پرتو آیات و روایات تبیین و تحلیل می‌کنیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mulla Sadra on the real nature of Badāʾ

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Yazdan Panah 1
  • Zohreh Borghei 2
1 M.A. Graduated from Qom University
2 Assistant Professor at Qom University
چکیده [English]

 
Badāʾ is one of the certain teachings of Shia and there is a disagreement among Islamic philosophers and theologians about its real meaning. Among Islamic philosophers, Mulla Sadra has a unique solution for this question. He believes that Badāʾ occurs in the level of the seven heavens as mentioned in the holy Quran, while he considers this level in accordance with the world of imagination. Ommalah angles are responsible to manage the affairs of the world of matter, and therefore Badāʾ happens for them and as they are the messengers of Allah, Badāʾ is also attributed to Allah. This paper explains the theory of Mulla Sadra about Badāʾ and the answers he has given to the doubts on this issue by considering the verses of the holy Quran and the Islamic traditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Badāʾ
  • the seven heavens in Quran
  • Mulla Sadra
  • Ommale angles
  • world of imagination
ابن‌منظور، 1408، لسان العرب، ج14، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت.
احمد بن فارس بن زکریا، 1404، معجم مقایییس اللغه ، مکتب الاعلام الاسلامی ، بی جا.
ابراهیم انیس، دکتر عبدالحلیم منتصر، عطیه الصوالحی، محمد خلف الله احمد، 1384ه ش، معجم الوسیط، مترجم: محمد بندربیگی، انتشارات اسلامی، تهران.
جزری، ابن اثیر ،1367، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ چهارم ، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، قم.
سبزواری، ملاهادی ،1360، التعلیقات علی الشواهد الربوبیه، تصحیح و تعلیق سید جلال الدین آشتیانی، چاپ دوم، المرکز الجامعی للنشر، مشهد.
شعبان عبدالعاطی عطیه، احمد حامد حسین، 1401، المعجم الکبیر، ، الاداره العامه للمعجمات و احیاء التراث، مصر.
شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، 1364 ، الملل و النحل، چاپ سوم، الشریف الرضی، قم.
شیخ حر عاملی، محمد بن حسن بن علی،1409، وسائل الشیعه، موسسه آل البیت، قم.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم،  1302،  مجموعه الرسائل التسعه، بی نا، تهران.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ،  1354، المبدا و المعاد، انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ، 1360 الف، اسرارالایات، انجمن حکمت و فلسفه، تهران.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ،  1360 ب، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح و تعلیق سید جلال الدین آشتیانی، چاپ دوم، المرکز الجامعی للنشر، مشهد.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ، 1363، مفاتیح الغیب، موسسه تحقیقات فرهنگی، تهران.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ،1364 ، تفسیر القران الکریم، انتشارات بیدار، قم.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ، 1383، شرح اصول کافی، تعلقیات المولی علی النوری، تصحیح محمد خواجوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ، 1387، المظاهر الهیه فی اسرار العلوم الکمالیه، بنیاد حکمت صدرا، تهران. 
صدر المتالهین، محمد بن ابراهیم، ، 1981، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، چاپ سوم، دار احیاء التراث، بیروت.
صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی،1414، الاعتقادات فی دین الامامیه، چاپ دوم، الموتمر العالمی للشیخ المفید، قم.
طباطبایی، سید محمد حسین، 1417، تفسیر المیزان، چاپ پنجم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
طباطبایی، سید محمد حسین،1999، الرسائل التوحیدیه، النعمان، بیروت.
فخرالدین رازی، 1411،  المحصل، دارالرازی، عمان.
فیض کاشانی، ملا محسن،1423، الحقائق فی محاسن الاخلاق، چاپ دوم، دارالکتاب الاسلامی، قم.
کاشانی، کمال الدین عبدالرزاق، 1380، مجموعه رسائل و مصنفات کاشانی، تصحیح و تعلیق مجید هادی زاده، چاپ دوم، میراث مکتوب، تهران.
کلینی، محمد بن یعقوب ،1365، الکافی، چاپ چهارم، دارالکتب الاسلامیه،  تهران.
مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی،  1404، بحار الانوار، موسسه الوفاء، بیروت.
میرداماد، 1374،  نبراس الضیاء،هجرت، قم.