تبیین‌های وحدت وجود و نقد و بررسی آنها براساس دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای تصوف و عرفان

چکیده

ادعای عرفان آن است که وجود یکی بیشتر نیست و آن وجود، همان واجب است. برای برهانی کردن این ادعا (توحید وجود) تلاش‌هایی کرده‌اند؛ برای مثال، ابوحامد ترکه، صائن‌الدین ترکه و قیصری. مسئله این است که بنابر دیدگاه آیت‌الله جوادی، چه اشکالاتی بر این براهین وارد است و آیا به‌نظر ایشان راهی برای اثبات این ادعا وجود دارد. در این مقاله، براهینِ اثبات وحدت وجود را بررسی می‌کنیم، براساس دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی اشکالات این براهین را توضیح می‌دهیم و در پایان، راه‌ِحل ایشان را تبیین می‌کنیم. ایشان معتقد است راهِ‌چاره همان برهان صدیقین علامه‌طباطبایی است که با افزودن مطلبی در نامتناهی بودن واجب ادعای وحدت وجود اثبات می‌شود.
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reviewing the Explanations of the Unity of All Being Principle According to Ayatollah Javadi Amolie

نویسنده [English]

  • Ehsan Fattahi Ardakani
چکیده [English]

It is the claim of mysticism that the being is one and that one is the necessary Being. It has been tried to present arguments for this claim (existential unity of God). The question of the present study is that according to Ayatollah Javadi Amoli what deficiencies could be found in these arguments and is there any way to demonstrate this claim or not. In this paper we shall investigate the arguments for the unity of all being, then we will explain their deficiencies according to Ayatollah Javadi Amoli, and finally his solution for this problem will be presented. He believes that the solution is the very Proof of the Veracious addressed by Allameh Tabataba'i that by adding a comment to it about the infinity of the necessary being the claim for unity of all being will be proved.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • necessity of being
  • unity of all being
  • Proof of the Veracious
  • infinite necessary Being
  • Javadi Amoli
 آملی، سید حیدر (۱۳۸۴)، نقد النقود چاپ شده به همراه جامع الأسرار، تصحیح هانری کربن و عثمان یحیی، انتشارات علمی فرهنگی، تهران.
 ابن ابی جمهور احسائی (۱۳۸۷)، مجلی مرآة المنجی فی الکلام و الحکمتین و التصوف، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، تهران.
 ابن‎ترکه (۱۳۸۱)، تمهید القواعد، تصحیح و تعلیق و مقدمه سید جلال الدین آشتیانی، بوستان کتاب، قم.
 جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۷)، عین نضاخ (تحریر تمهید القواعد)، تحقیق و تنظیم حمید پارسانیا، مرکز نشر اسراء، قم.
 جوادی آملی، عبدالله، نوار دروس عرفان نظری، جزوه پیاده شده موجود در: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج،  قم.
 خواجه نصیر طوسی (۱۳۷۵) شرح اشارات و تنبیهات، نشر البلاغه، قم، چاپ اول.
 رفیعی قزوینی، سید ابوالحسن (۱۳۸۶)، مجموعه رسائل و مقالات فلسفی، تصحیح و مقدمه غلامحسین رضانژاد (نوشین)، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران.
 رمضانی، حسن (۱۴۳۲)، التعلیقة علی التمهید فی شرح قواعد التوحید، مؤسسة امّ القری للتحقیق و النشر، بیروت.
 علامه طباطبایی، محمد حسین (۱۴۰۹)، حاشیه بر اسفار چاپ شده به همراه اسفارانشارات مصطفوی، قم.
قیصری (۱۳۷۵)، شرح فصوص، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
ملاصدرا (۱۴۰۹)، اسفار، انتشارات مصطفوی، قم.
ملاصدرا (۱۳۶۶)، تفسیر قرآن، تصحیح محمد خواجوی، انتشارات بیدار، قم، چاپ دوم.
ملا صدرا (۱۳۶۳)، مشاعر، به اهتمام هانری کربن، کتابخانه طهوری، تهران، چاپ دوم.
سلیمانی امیری، عسکری (۱۳۸۵)، گذر از ذهن به عین در براهین عرفا و براهین وجودی، مجله معارف عقلی، ش ۴، زمستان ۱۳۸۵.
طباطبایی، سید محمد (۱۳۸۸)، «معرفت حق بر مبنای حکمت متعالیه»، حکمت اسراء، ش ۲، زمستان ۱۳۸۸.