TY - JOUR ID - 100606 TI - بازنگری نظریۀ ارتسام ابن‌سینا: نفی علم حصولی از واجب‌تعالی و تطبیق آن بر نظریۀ عرفا JO - دوفصلنامه علمی پژوهشی حکمت اسرا JA - ISRA LA - fa SN - 2383-2916 AU - زنجیرزن حسینی, میثم AU - ذبیحی, محمد AD - استاد سطح عالی حوزه قم AD - استاد فلسفه و هیات علمی دانشگاه قم Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 10 IS - 1 SP - 29 EP - 47 KW - ارتسام KW - ابن‌سینا KW - تعین ثانی KW - علم حصولی واجب KW - مشا DO - N2 - یکی از دشوارترین مسائل فلسفی، چگونگی علم واجب‌تعالی به اشیا قبل از ایجاد آن‌هاست. حکما و عرفا دیدگاه‌های متفاوتی دارند. ابن‌سینا علم را قبل از ایجاد اشیا با نظریۀ صور ارتسامیه‌ای تبیین می‌کند که متأخر از ذات واجب‌تعالی هستند. ازآنجاکه دیدگاه وی بسیار دشوار است، برخی متأخرین تصور کرده‌اند منظور ایشان از علم ارتسامی، علم حصولی برای واجب است؛ برهمین‌اساس اشکالات متعددی بر آن وارد کرده‌اند. این پژوهش 1) این قرائت نادرست را پیراسته و ثابت می‌کند که مراد ابن‌سینا از صور ارتسامیه، اثبات علم حصولی برای واجب‌تعالی نیست، بلکه ایشان نیز به علم حضوری برای باری‌تعالی معتقد است؛ 2) می‌توان دیدگاه صور ارتسامیه را بر نظریۀ علم الهی در مرتبۀ حضرت ارتسام عرفا نیز تطبیق کرد. UR - https://hikmat.isramags.ir/article_100606.html L1 - https://hikmat.isramags.ir/article_100606_3b4be5c02a4b9110138936844d4821dd.pdf ER -