بررسی تبیین‌های مختلف از کاشفیت علم حصولی در فلسفه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای دانشگاه باقرالعلوم (ع).

چکیده

مسئله این نوشتار، بررسی تبیین‌های مختلف از کاشفیت علم حصولی است. فیلسوفان مسلمان، علم را به حضوری و حصولی تقسیم کرده‌اند. حکایت‌گری و کاشفیت علم حصولی برای فیلسوفان مسلمان، مسلم بوده است. تببین فیلسوفان مسلمان از کاشفیت علم حصولی، مختلف است. آن‌ها کاشفیت علم حصولی را گاهی با عینیت ماهوی، گاهی با مفهوم ماهیت، گاهی با مطلق مفهوم و گاهی با وجود علم تبیین کرده‌اند. در این مقاله هریک از این تبیین‌ها را شرح و بسط داده، ضعف‌ها و قوت‌هایشان را بررسی می‌کنیم. اگرچه تبیین فیلسوفان مسلمان از کاشفیت علم حصولی قوت‌هایی دارد، ضعف‌هایشان باید رفع شده و تکمیل شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of Different Explanations of Unveiling of Acquired Knowledge (al-'Ilm al-Husuli) in Islamic Philosophy

نویسنده [English]

  • reza mullaei
چکیده [English]

The study of different explanations of unveiling of acquired knowledge (al-'Ilm al-Husuli) is the problem of this article. Islamic philosophers divided knowledge into acquired knowledge and knowledge by presence. Unveiling of acquired knowledge for Islamic philosophers was certain. They explain it through four ways: the objectivity of quiddity, the concept of quiddity, the absolute concept, the existence of knowledge. In this article, we detail every explanation in order to evaluate of strengths and weaknesses. Although the explanation of Islamic philosophers has some strength, the weaknesses should be removed

کلیدواژه‌ها [English]

  • acquired knowledge
  • the objectivity of quiddity
  • the concept of quiddity
  • the absolute concept
  • the existence of knowledge
ابن‌سینا (1404)، الشفاء (الالهیات)، به‌تصحیح سعید زاید، نشر مکتبة آیت‌الله المرعشی، قم.
جوادی آملی، عبدالله (1375)، رحیق مختوم، اسراء، قم.
سبزواری، ملاهادی (1360)، التعلیقات علی الشواهد الربوبیه، المرکز الجامعى للنشر، تصحیح و تعلیق از سید جلال الدین آشتیانى، مشهد.
ــــــــــ (1370)، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق از آیت‌الله حسن‌زاده آملى و تحقیق و تقدیم از مسعود طالبى، نشر ناب، تهران
طباطبایی، محمدحسین (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، انتشارات صدرا، تهران.
ــــــــــ (1419)، توحید علمی و عینى، علامه طباطبایی، مشهد.
ــــــــــ (1420)، نهایه الحکمه، چاپ موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم، قم.
فیاضی، غلامرضا (1378)، تعلیقه علی نهایه الحکمه، قم، نشر موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره، چاپ اول.
ــــــــــ (1387)، «علم پروردگار به آفریدگان پیش از آفرینش»،دوفصلنامه معارف عقلی، سال سوم، شماره دوم، تابستان، شمارۀ 10 (فلسفۀ اسلامی).
مطهری، مرتضی (1368)، پاورقی بر اصول فلسفه و روش رئالیسم، صدرا، تهران.
ملاصدرا (1360)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح و تعلیق از سیدجلال‌الدین آشتیانى، ناشر المرکز الجامعى للنشر، مشهد.
ــــــــــ (1363)، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، نشر موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران.
ــــــــــ (1410)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت.